w zależności od dokładnego kontekstu

z mojej praktyki - wyłącznie jak niżej


Rachunkowość zarządcza, niekiedy określana również mianem rachunkowości menedżerskiej to jeden z członów rachunkowości (obok rachunkowości finansowej i podatkowej) służy celom wewnętrznym przedsiębiorstwa, dostarcza danych w przedsiębiorstwie niezbędnych do podejmowania decyzji bieżących i rozwojowych oraz informacji, które ułatwiają podejmowanie decyzji strategicznych, taktycznych, operacyjnych, planowanie i kontrolę poprzez wyspecjalizowane techniki i procedury, jak np. budżety, wzorce, odpowiednio dobrane modele rachunku kosztów i przychodów, analizę zachowania się kosztów i informowania o dokonaniach.

Kierując się aktualnym ustaleniami Międzynarodowej Federacji Rachunkowości (IFAC) oraz literaturą w tej dziedzinie, możemy przyjąć, że: rachunkowość zarządcza jest systemem gromadzenia, agregacji, klasyfikacji, analizy i prezentowania informacji finansowych i nie finansowych wspomagających kierownictwo przedsiębiorstwa w podejmowaniu decyzji i kontroli ich realizacji.


Cele

Podstawowym celem rachunkowości zarządczej jest systematyczne dostarczanie kierownictwu informacji ułatwiających podejmowanie optymalnych decyzji dotyczących działania firmy w określonych warunkach. Ma ona charakter rachunkowości wewnętrznej tzn. ze jest ona w znacznym stopniu zindywidualizowana i dostosowana do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. Informacje dostarczane przez rachunkowość zarządczą służą bezpośrednio odbiorcy, który je wykorzystuje w celu:

* wyjaśnienia wątpliwości np. co do sposobu działania,
* wyborze tych zadań, na których przedsiębiorstwo powinno skupić uwagę,
* rozwiązywania problemu, czyli znalezienia najlepszego z możliwych, sposobu wykonania zadania,
* kontroli zarówno przebiegu poszczególnych procesów, jak i realizacji planów i budżetu.

Wartość informacji zależy od tego, jaki będzie miała wpływ na podjęte decyzje i jakie rezultaty uzyska przedsiębiorstwo z ich realizacji.

Głównym celem rachunkowości zarządczej jest wspomaganie procesu podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie. Ogólnie należy stwierdzić, iż rachunkowość zarządcza spełnia ważne funkcje w procesie decyzyjnym.
Funkcje

Funkcje rachunkowości zarządczej:

* funkcja planistyczna - polega na dostarczaniu informacji zmniejszających stopień ryzyka przy dokonywaniu wyboru; rachunkowość zarządcza dostarcza dane, potrzebne do podejmowania decyzji w procesie zarządzania jednostką, pomaga zbudować wzorce kosztów stanowiące podstawę oceny podjętych działań,
* funkcja kontrolna - wskazuje różnicę pomiędzy wielkościami planowanymi a rzeczywiście osiągniętymi; identyfikuje odchylenia pod kątem miejsc ich powstania, przyczyn i osób odpowiedzialnych,
* funkcja organizacyjna - rachunkowość zarządcza znajduje swój wyraz w strukturze, która definiuje podporządkowanie, odpowiedzialność i specjalizację; zakreśla granicę pomiędzy ośrodkami odpowiedzialności, wskazuje zadania i kompetencje decyzyjne kierowników ośrodków,
* funkcja komunikacyjna - zapewnia należyty system komunikacji poprzez odpowiednie formy i metody przepływu informacji (sprawozdania, raporty, polecenia i instrukcje).

Zadania

Zadania rachunkowości zarządczej - ogólnym zadaniem rachunkowości zarządczej jest dostarczanie informacji i partycypacja w procesach zarządzania. Są to informacje niezbędne do planowania, wykonywania i kontroli operacji, zabezpieczenia i efektywnego wykorzystania aktywów oraz wzajemnej komunikacji zatrudnionych.

* planowanie - oczekuje się od systemu rachunkowości zarządczej informacji w wymiarze historycznym i prospektywnym, pozwalających na opracowanie programu przyszłej działalności, wskazania jakie środki będą potrzebne i jakie rezultaty zostaną osiągnięte,
* ocena - jest to proces wydawania osądów minionych i oczekiwanych zdarzeń oraz co z nich wynika, celem oceny jest podjęcie właściwych w danej sytuacji działań. W procesie oceny dokonuje się interpretacji danych, próbuje się wychwycić trendy, aby dojść do oceny zaistniałego stanu rzeczy,
* kontrola i sterowanie - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie kierownictwu informacji i wykonywanie analiz na rzecz zarządzających poszczególnymi funkcjonalnymi obszarami działalności jednostki. Istotą sterowania jest podejmowanie działań stymulujących prawidłowy przebieg procesów realnych, w związku z czym informacje z systemu rachunkowości muszą przyczyniać się do osiągania tego stanu rzeczy. Głównym zadaniem rachunkowości zarządczej w zakresie kontroli jest kontrola kosztów,
* rozrachunek w zakresie środków gospodarczych - zadaniem rachunkowości zarządczej jest tutaj dostarczanie poszczególnym kierownikom informacji zgodnych z ich zakresem odpowiedzialności i stałe utrzymywanie systemu rozrachunku nad aktywami jednostki,
* raporty zewnętrzne - sprawozdania finansowe, sporządzanie specjalistycznych zestawień, informacji wynikających z analiz danych księgowych potrzebnych przy różnych przedsięwzięciach.

Bibliografia

* Dorota Dobija, Mieczysław Dobija, Podręcznik do rachunkowości zarządczej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa 1998, s. 7-11
* Mieczysław Dobija, Rachunkowość zarządcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s.24
* praca zbiorowa pod redakcją Alicji Jarugowej, Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 1995, s.7-10

Autor: Anna Cios

--------------------------------------------------
Note added at 1 day6 hrs (2009-01-18 17:48:26 GMT)
--------------------------------------------------

Jeszcze kilka angielskich linków:
http://www.google.co.uk/search?hl=en&q="managements accounts...

http://www.google.co.uk/search?hl=en&q="management accountin...

Biegli, z którymi miałem okazję pracować używali terminu

rachunkowość zarządcza, żeby określić całość systemu ("management accounting")

a także całość dokumentacji ('management accounts")

Przy czym zawsze dotyczyło to tej części dokumentacji, która nie była dokumantacją księgową ani podatkową spółki

Pojedynczy dokument, (m.a. report) zazwyczaj był określany jako

sprawozdanie w ramach rachunkowości zarządczej
a jeszcze częściej raport z / raport w ramach

przy czym nie miało znaczenia czy dokument był przygotowany dla zarządu czy przez zarząd; zresztą zazwyczaj trudno jest jednoznacznie określić odbiorcę

W każdym razie najistotniejszą cechą tego rodzaju dokumentów był fakt, że była wewnętrzna. Czesto zresztą sporządzano wykazy różnic miedzy ujęciem menadżerskim a ksiegowym (dokumenty skladane w KRS) i podatkowym (składane w urzędach)